Eerste nieuwe geboorteakte voor metissenkind overhandigd

Op het gemeentehuis van Wuustwezel werd op 30 november de eerste geboorteakte afgeleverd aan een metissenkind. Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne, die samen met het College van procureurs-generaal een oplossing uitwerkte om eindelijk geboorteaktes te voorzien na decennia van discriminatie, woonde het plechtige moment bij. De minister roept alle metissenkinderen in België zonder geboorteakte op om zich naar hun stad- of gemeentehuis te begeven, zodat de Belgische staat zich in regel kan stellen.

Metissen zijn kinderen van een Afrikaanse moeder en een Belgische koloniale vader die geboren zijn in de jaren ’40 en ’50 in Belgisch Congo, Rwanda of Burundi. De Belgische staat plukte deze kinderen weg bij hun moeder omdat die vond dat Afrikaanse vrouwen een kind van deels Europese afkomst niet goed zouden opvoeden. De kinderen werden in weeshuizen of in pleeggezinnen in België ondergebracht, zonder te weten wie hun echte familie is. Hun geboorteakten werden vervalst, ontbraken of niet aanvaard door de Belgische overheid. Daardoor hebben veel van deze metiskinderen tot op vandaag nog steeds geen geboorteakte. Meer specifiek gaat het over metissen die tussen 1959 en 1962 in een Belgisch pleeggezin werden geplaatst. Dit is discriminatoir en bovendien levert het tal van administratieve problemen op voor de metissen in kwestie.

Het is de plicht van de Belgische staat om de gevolgen van die discriminatie en segregatie, die de toenmalige koloniale macht veroorzaakte, recht te zetten. Het opmaken van een geboorteakte mag enkel door de ambtenaar van de burgerlijke stand gebeuren. Hiervoor is een vonnis nodig van de familierechtbank. Om te vermijden dat metissen zelf moeten procederen dient het openbaar ministerie ambtshalve op te treden bij de familierechtbank indien een geboorteakte ontbreekt.

Het enige wat de metissen moeten doen, is zich aanmelden bij het gemeente- of stadhuis van hun woonplaats om hun geboorteakte op te vragen. Indien deze ontbreekt, starten de lokale overheden een procedure op en wordt het openbaar ministerie ingelicht. Die treedt namens de maatschappij op in de familierechtbank. Eens de familierechtbank een vonnis heeft uitgesproken, maakt de burgerlijke stand van de stad of gemeente een authentieke akte op. Sinds de nieuwe omzendbrief zijn er op deze manier al 13 procedures opgestart bij het openbaar ministerie. De eerste nieuwe geboorteakte via deze procedure, voor een inwoner van Wuustwezel, is nu een feit.

Concreet wordt van de ambtenaren van de burgerlijke stand gevraagd:
- het verzoek van de metis in ontvangst te nemen (mondeling of via een sjabloon aanvraagformulier)
- de aanvraag te voeden met de gegevens uit het Rijksregister van de betrokken persoon bv. via een afdruk 79
- eventuele andere documenten die de betrokkene zou aanbieden in ontvangst te nemen
- de verzoeken met de afdruk uit het Rijksregister en de eventuele andere documenten over te maken aan het parket. Dit onderzoekt de aanvraag en initieert de vervanging van de geboorteakte bij de familierechtbank.

Meer informatie (instructies minister Justitie, sjabloon aanvraagformulier, modelbrief voor aan het parket en Omzendbrief 02/2022 van het College van procureurs-generaal) is terug te vinden op deze pagina van burgerzaken.vlaanderen.