Schijnrelaties

Wetswijzigingen strijd tegen de schijnhuwelijken en de schijnwettelijke samenwoningen

Op 23 september 2013 verscheen in het Staatsblad de Wet van 2 juni 2013 tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek, de wet van 31 december 1851 met betrekking tot de consulaten en de consulaire rechtsmacht, het Strafwetboek, het Gerechtelijk Wetboek en de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen, met het oog op de strijd tegen de schijnhuwelijken en de schijnwettelijke samenwoningen. De wijzigingen treden op 3 oktober 2013 in werking. Twee omzendbrieven betreffende de toepassing van deze wetswijzigingen en de gegevensuitwisseling met de dienst vreemdelingenzaken met meldingsfiche werden eveneens gepubliceerd in het Staatsblad van 23 september. VLAVABBS zorgde voor een gecoördineerd overzicht met de wijzigingen per artikel. Uitgeverij Vanden Broele organiseert in samenwerking met VLAVABBS twee studiedagen in Gent en Leuven over deze materie.

Koninklijk Besluit tot opname van de beslissingen in verband met schijnhuwelijken en schijn-wettelijke samenwoningen in de bevolkingsregisters en het wachtregister

Op 24 maart 2014 verscheen in het Staatsblad het Koninklijk Besluit van 28 februari 2014 (inwerkingtreding 3 april 2014), dat voorziet in de opname van de beslissingen in verband met schijnhuwelijken en schijn-wettelijke samenwoningen in de bevolkingsregisters en het wachtregister.
Voor schijnhuwelijken gaat het om de deze beslissingen:
- de afgifte van het bericht van ontvangst bedoeld in art. 64 § 1 Burgerlijk Wetboek wanneer aan het huwelijk een verblijfsrechtelijk voordeel verbonden is
- de weigering van de opmaak van een akte van aangifte van het huwelijk zoals voorzien in art. 63 § 2 2e lid en § 4 Burgerlijk Wetboek gemotiveerd door twijfels over de authenticiteit of de geldigheid van de documenten
- het uitstel van de voltrekking van een huwelijk zoals bedoeld in art. 167 2e lid Burgerlijk Wetboek
- de weigering van de voltrekking van een huwelijk zoals voorzien in art. 167 1e lid Burgerlijk Wetboek.
Voor schijn-wettelijke samenwoningen gaat het om de volgende beslissingen:
- het uitstel van de melding van de verklaring van wettelijke samenwoning zoals voorzien in art. 1476quater 2e lid Burgerlijk Wetboek
- de weigering van de melding van de verklaring van wettelijke samenwoning zoals voorzien in art. 1476quater 1e lid Burgerlijk Wetboek.
VLAVABBS vroeg al lang de opname van deze beslissingen in het Rijksregister of in een aparte databank. Op die manier kunnen de ambtenaren van de burgerlijke stand kennis nemen van eventuele antecedenten van betrokkenen op vlak van schijn-relaties en kan het fenomeen van "shopping" tussen gemeenten vermeden en opgevolgd worden. VLAVABBS vindt het spijtig dat - omwille van privacy-redenen - de gegevens slechts 5 jaar zullen bewaard worden. Spijtig is ook dat indien het toch - na een beroepsprocedure - tot een huwelijk of een melding van wettelijke samenwoning komt, de gegevens onmiddellijk gewist worden. Dit kan de opvolging van deze huwelijken of wettelijke samenwoningen bemoeilijken. Omdat de gegevens op termijn steeds gewist worden, blijft het absoluut van belang Dienst Vreemdelingenzaken goed in te lichten over de opeenvolgende beslissingen.
Concreet worden de beslissingen ingevoerd in de nieuwe informatiegegevens IT 124 en IT 125. De concrete codes en onderrichtingen vindt u terug in deze Omzendbrief van de FOD Binnenlandse Zaken.

Gedwongen huwelijken: handleiding

Het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen realiseerde een handleiding over gedwongen huwelijken bestemd voor professionelen die in hun werk met dit fenomeen kunnen in contact komen, waaronder natuurlijk ook in eerste plaats de ambtenaren van de burgerlijke stand. De handleiding bevat een uiteenzetting van de problematiek van gedwongen huwelijken (definitie van het concept, de begrippen instemming en dwang, partnerkeuze en het huwelijk in een migratiecontext, enz.), en een overzicht van de risicofactoren die het mogelijk maken om risicosituaties of daadwerkelijke gevallen van gedwongen huwelijk vast te stellen. De handleiding omvat ook adviezen over het gepaste gedrag tegenover slachtoffers en over stappen die moeten genomen worden om hen bij te staan en/of door te verwijzen naar de bevoegde diensten. De handleiding raadplegen of bestellen kan op de website van het Instituut.

Website schijnrelaties

Ambtenaren van de burgerlijke stand zijn reeds lang vertrouwd met de problematiek van de schijnhuwelijken en -wettelijke samenwoningen, alsook de gedwongen huwelijken en wettelijke samenwoningen. Schijnrelaties zijn een ernstig maatschappelijk probleem dat jaarlijks een groot aantal slachtoffers maakt. De impact van een schijnrelatie op het leven van een slachtoffer kan erg groot zijn, zowel financieel, psychologisch tot soms zelfs fysiek. Om slachtoffers te bereiken en bewust te maken zet de overheid een grootscheepse informatiecampagne op poten. U vindt er alles over op deze website.