Reactie op conceptnota Vlaamse regering inzake begraafplaatsen en lijkbezorging
De conceptnota, die op 17 december 2021 aan de Vlaamse Regering werd medegedeeld, bevat de krijtlijnen en de timing van de wijzigingsvoorstellen op de regelgeving van begraafplaatsen en lijkbezorging. VVSG, Burgerzaken Vlaanderen vzw en het Netwerk Begraafplaatsen Vlaanderen reageerden intussen op het document ter sprake.
De drie organisaties gaan akkoord met een aantal voorgestelde wijzigingen:
- De wijze van privatisering van de crematoria;
- Het toelaten van entiteiten zonder urnenveld, strooiweide en columbarium;
- Het mogelijk maken van gezamenlijk vervoer van stoffelijke overschotten en het verduidelijken van wat vervoer op een passende wijze inhoudt;
- Het introduceren van een onderhoudsplicht voor alle concessies;
- Het toelaten van concessies voor urnenvelden en natuurbegraafplaatsen.
Op een aantal punten formuleerden we nog een aantal bedenkingen, maar konden we ons over de algemene lijn akkoord verklaren:
- Akkoord met de mogelijkheid voor crematoria om enkel over een technische ruimte te beschikken met de vraag tot verduidelijking over wie zal instaan voor het openbare gedeelte;
- Akkoord met de opname van nieuwe technieken van lijkbezorging in het decreet, maar dan wel de techniek van humusatie op gelijke wijze als resomatie opnemen;
- Akkoord met de opname van de mogelijkheid om geen uitvaartritueel te houden in de laatste wilsbeschikking, maar met uitbreiding naar andere alternatieven van laatste wilsbeschikking (waaronder de schenking van het lichaam aan de wetenschap);
- Akkoord met de afschaffing van de verplichting om een pacemaker te verwijderen bij crematie, maar graag uitbreiden naar andere apparaten;
- Akkoord met de digitalisering van het aangifteproces, inclusief een vereenvoudiging van de verschillende federale attesten bij overlijden, maar het moet duidelijk zijn wie welke rol op zich neemt.
VVSG, Burgerzaken Vlaanderen vzw en het Netwerk Begraafplaatsen Vlaanderen stellen daarnaast een aantal gemiste kansen vast:
- Het behoud van het advies van de tweede beëdigde arts, hoewel vanuit het werkveld van de lokale besturen al jaren duidelijk blijkt dat deze regeling toe is aan actualisering. De organisaties vragen een beperking of zelfs afschaffing.
- Het behoud van het principe dat de beslissingsverantwoordelijkheid voor asbestemming bij de nabestaanden en in de tweede plaats bij de persoon die gedurende de laatste periode van het leven van de overledene met hem nauwe en frequente affectiebanden heeft onderhouden, legt. De organisaties zijn van mening dat een dergelijke regeling de taak van de lokale besturen alleen maar bemoeilijkt en verkiest de beslissingsverantwoordelijkheid voor de asbestemming te leggen bij diegene die het op zich neemt om in de lijkbezorging te voorzien, gezien dit geen beoordeling van het lokale bestuur vereist.
Tenslotte betreuren VVSG, Burgerzaken Vlaanderen vzw en het Netwerk Begraafplaatsen Vlaanderen dat niet werd gekozen voor een overkoepelende evaluatie en/of actualisering van de regelgeving en de integratie van de Vlaamse regelgeving rond begraafplaatsen en lijkbezorging in één decreet. De drie organisaties hebben deze opmerkingen bezorgd aan bevoegd Vlaams minister Bart Somers en is hierover intussen ook verder in gesprek gegaan.
Ondanks de luisterbereidheid van de minister, blijft het eerder ingenomen standpunt behouden om niet te kiezen voor een allesomvattend, nieuw decreet, maar wel voor aanpassingen, actualisaties aan de bestaande regelgeving, waarbij de lokale besturen zelf een eigen beleid kunnen bepalen, zonder dat alles in detail centraal wordt geregeld. Hoewel het een goede zaak is dat er veel belang wordt gehecht aan de autonomie van de lokale besturen, blijven de organisaties van mening dat meer kon worden gedaan met de opmerkingen vanuit de dagelijkse praktijk.
Het is de bedoeling om in december 2023 te landen met een aangepast, gemoderniseerd decreet op de begraafplaatsen en de lijkbezorging, gebaseerd op de voorstellen uit de conceptnota. Het standpunt van VVSG, Burgerzaken Vlaanderen vzw en het Netwerk Begraafplaatsen Vlaanderen over de conceptnota kan je [hier](https://www.vvsg.be/knowledgeitem_attachments/20220316_RvB_Goedgekeurd standpunt Conceptnota krijtlijnen en wijzigingsvoorstellen regelgeving begraafplaatsen en lijkbezorging.pdf) terugvinden.